Tesla-schaamte? Zo kies je een elektrische auto die wél bijdraagt aan een eerlijke toekomst
Steeds meer Europeanen voelen zich ongemakkelijk bij het rijden in een Tesla. Econoom Joeri de Wilde wijst in De Kleur van Geld op een belangrijke trend: mensen willen niet bijdragen aan de macht van bedrijven en leiders die antidemocratische krachten steunen. De openlijke steun van Elon Musk aan Donald Trump en zijn controversiële uitlatingen hebben het imago van Tesla ernstig beschadigd.
Het goede nieuws? Ons koopgedrag heeft impact. En dat geldt zeker voor zo’n grote aankoop als een auto.
Waarom kritisch zijn op je autokeuze belangrijk is
Elektrisch rijden blijft noodzakelijk om de klimaatdoelen te halen. Maar duurzaamheid gaat verder dan alleen CO₂-reductie.
We moeten ook kijken naar:
-
Wie profiteert economisch van onze aankopen?
-
Hoe worden grondstoffen gewonnen en verwerkt?
-
Ondersteunen bedrijven eerlijke arbeid en democratische waarden?
Kortom: écht duurzaam betekent ook maatschappelijk verantwoord.
Duurzaam is niet altijd gelijk aan ethisch
Sommige automerken zijn betrokken bij omstreden investeringen, leveringen of samenwerkingen die – direct of indirect – bijdragen aan mensenrechtenschendingen of onderdrukking.
Zo zijn er merken die voorkomen op boycotlijsten van platforms zoals NoThanks of Boycat, omdat ze actief zaken doen met regimes die betrokken zijn bij oorlogsmisdaden of genocide, zoals in Palestina, Myanmar of China.
Hoewel deze merken soms goed scoren op milieu of innovatie, roept hun mondiale rol ook ethische vragen op.
Wil je zeker weten dat jouw keuze geen onbedoelde steun geeft aan onderdrukking?
Check dan vooraf of een merk voorkomt op onafhankelijke boycotlijsten — en kies bij voorkeur voor merken die transparant zijn over hun internationale relaties én hun sociale verantwoordelijkheid nemen.
5 tips voor een duurzame én democratische autokeuze
1. Kies een merk dat duurzaamheid én mensenrechten serieus neemt
Vermijd bedrijven met antidemocratische of autoritaire leiders en geef de voorkeur aan merken met een transparante sociale missie.
2. Kies voor klein en efficiënt, niet voor groot en zwaar
Grote elektrische SUV’s verbruiken gemiddeld 25–30% meer elektriciteit per kilometer dan compacte EV’s. Dat komt vooral door hun hogere gewicht en slechtere stroomlijn (bron: Transport & Environment)
Daarnaast zijn batterijen in SUV’s tot wel 75% zwaarder, wat leidt tot een hoger gebruik van schaarse grondstoffen zoals lithium, kobalt en aluminium (IEA).
Klein is echt groener.
3. Check op eerlijke productie
Let op initiatieven zoals het Responsible Cobalt Initiative, het Battery Passport en de EcoVadis-score om in te schatten hoe eerlijk en milieuvriendelijk een fabrikant werkt.
4. Overweeg tweedehands elektrisch
Volgens Transport & Environment bespaar je 30–50% CO₂ door te kiezen voor een tweedehands elektrische auto.
5. Kies voor deelplatforms die gedeeld bezit stimuleren
Niet iedereen hoeft een eigen auto te bezitten om duurzaam te rijden. Door gebruik te maken van elektrische deelauto’s help je mee aan minder autoverkeer, efficiënter gebruik van bestaande voertuigen én minder grondstoffenverbruik. Platformen zoals MyWheels en SnappCar bieden in veel steden elektrische auto’s aan die je gemakkelijk kunt reserveren.
Bovendien: autodelen maakt elektrisch rijden toegankelijker voor mensen die zelf (nog) geen EV kunnen kopen. Het draagt bij aan een meer eerlijke mobiliteitstransitie, waarbij niet alleen de grootverdieners profiteren van subsidie en laadpaal.
Hoewel deelplatformen aanzienlijke maatschappelijke waarde bieden, zijn ook zij commerciële organisaties met uitdagingen op het gebied van schaal, onderhoud en transparantie. Check zelf ook voorwaarden, rapporten en gebruikservaringen voor een weloverwogen keuze.
Meer dan een milieuvriendelijke keuze
Duurzaamheid stopt niet bij de uitlaat of stekker. Jouw autokeuze heeft invloed op wie er macht krijgt, hoe eerlijke handel wordt ondersteund, en of we bouwen aan een toekomst waarin technologie ten dienste staat van mens en planeet.
Kortom: elektrisch rijden? Ja. Maar dan wel met hoofd én hart.
